Als de ballen tussentijds opgezet moeten worden

Noteren-01aTijdens een partij kan het gebeuren, dat de ballen opnieuw ‘opgezet’ moet worden. Een uitspringende bal of als de speelbal vastligt aan een of beide andere ballen. Soms is dan herplaatsing op de acquits verplicht, soms kan de speler er voor kiezen.

Bij libre, kader of bandstoten is het simpel. Springt er een bal uit, dan worden alle ballen in de beginpositie geplaatst. Komt er een bal op de rand terecht en raakt de houten omlijsting, dan geldt dat ook als een uitgesprongen bal. Alle ballen in de beginpositie. Komt een bal op de rand maar raakt het hout niet, dan is er niets aan de hand. De speler mag gewoon doorgaan. Als de speelbal vastligt aan een of beide andere ballen, dan mag de speler in de meeste gevallen kiezen: de speelbal ‘los’ spelen, dat wil zeggen vanaf een andere bal of band waaraan de speelbal niet vastligt. Of met een kopstoot de bal eerst duidelijk zichtbaar ‘wegspelen’ van de bal of ballen waaraan de speelbal vastligt. Ziet de speler dat niet zitten, dan kan hij de arbiter vragen om de ballen op de acquits te plaatsen en speelt hij verder vanuit de beginpositie. Alleen in de topklasse libre-klein en libre-groot heeft de speler die keuze niet en worden, als de speelbal vastligt aan een of beide andere ballen, altijd alle ballen in de beginpositie geplaatst. Lees verder: Als de ballen tussentijds opgezet moeten worden

Beginpositie: waar hoort welke bal?

Naar aanleiding van de vorige schrijfsels, waarin steeds de beginpositie ter sprake kwam, kreeg ik een brief met een paar vragen. De briefschrijver is een flink aantal jaren clubarbiter. Clubarbiters zijn vaak hoofdzakelijk actief binnen de eigen vereniging. Arbitreerd een clubarbiter bij districtswedstrijden, dan zijn dat meestal wedstrijden in de lagere klassen. Waar spelers in de regel niet al te moeilijk doen of al te pietpeuterig zijn met betrekking tot de precieze regels. Lees verder: Beginpositie: waar hoort welke bal?

Acquits aftekenen

De denkbeeldige (evenwijdig aan de korte band lopende) lijn die men kan trekken over het linker onderacquit, het onderacquit en het rechter onderacquit (de afstootlijn genoemd), ligt op een kwart van de tafellengte van de dichtstbijzijnde korte band (de onderband).

Teken deze altijd eerst af met het witte potlood, meet alles secuur na voor je het permanent maakt met een watervaste fineliner of stift.

Acquit is de aanvangspositie “acquitstoot” van een partij in het carambolebiljart. Daarbij ligt de rode bal op het bovenacquit, de (gemarkeerde of gele) bal van de tegenstander op het benedenacquit en de speelbal op het linker of rechter onderacquit. Voor een geldige carambole is het verplicht dat de speelbal eerst de rode bal raakt. Lees verder: Acquits aftekenen

FAQ

faq-biljart-01Regelmatig krijgen wij de meest uiteenlopende vragen over biljarts, onderhoudt, ballen, verwarming en accessoires, hier proberen wij er een aantal te beantwoorden. Staat uw vraag er niet tussen, stel hem via email, of via het reactievenster onderaan de pagina.

  1. Waar is het laken van gemaakt: (Het laken bestaat hoofdzakelijk uit wol, ter versteviging wordt hier vaak nylon aan toegevoegd.)
  2. Hoe vaak moet ik het laken vervangen: (Bij normaal gebruik in de horeca om de 6 maanden tot een jaar, afhankelijk van de gespeelde uren worden de bandenlakens en het bladlaken te vervangen. In de topcompetitie wordt iedere 3 a 4 maanden het laken vervangen.)
  3. Bestaan er andere kleur lakens dan groen: (Het meest gebruikte carambole laken is groen gekleurd, dit is ook het rustigste aan de ogen en goed contrasterend, echter soms wordt er ook op blauw laken gespeeld. Er waren fabeltjes rond in biljartland, blauw is duurder, blauw is beter, enz.. Dit blauwe biljartlaken heeft exact dezelfde eigenschappen als de groene lakens, de kleur is puur een cosmetische aangelegenheid.)
  4. Hoe ontstaan witte spots op het laken: (Deze markeringen ontstaan door wrijving van de bal met het laken. Bij met name trek- en doorstoten roteert de bal op één plek. De temperatuur kan hierdoor oplopen tot 250°C en veroorzaakt een witte spot.)
  5. Waar zijn biljartballen van gemaakt: (Vroeger werden biljartballen gesneden uit ivoor, tegenwoordig worden ze gemaakt van kunststof. De Aramith ballen worden vervaardigd uit Phenol-hars en staan garant voor een constant gewicht en een perfecte loop.)
  6. Hoelang gaan biljartballen mee: (Ook biljartballen zijn onderhevig aan slijtage, soms kunnen de ballen enkele millimeters slijten per seizoen als ze intensief bespeeld worden. Over het algemeen kun je stellen dat de ballen eveneens als het laken na 1000 uur moeten worden vervangen. De topteams in de Nederlandse competitie vervangen daarom om de 500 uur of 6 maanden de ballen. Sommige profs spelen maximaal 50 uur met een set ballen.)
  7. Hoeveel ruimte heb ik nodig: (Een standaard keu heeft een lengte van 140cm, hierbij opgeteld wordt een extra 5cm voor de uitstoot. Deze uitkomst vermenigvuldigd u met 2 en telt de speelmaat hierbij op. Voor een tafel met afmeting 230x115cm heeft u dus een speelruimte nodig van 520x405cm. Bij een loodrechte afstoot uit de band van een vaste bal aan de band gelden deze minimum maten. Dit komt echter in minder dan 5% van de stoten voor. Er bestaan ook keu’s met een lengte variërend tussen de 110 en 130cm om deze stoten in geval van ruimtegebrek te kunnen maken.) Zie wetenswaardigheden en biljart
  8. Kan ik een biljart op zolder of in de kelder plaatsen: (Indien het biljart via de trap moet worden verplaatst zal in ieder geval de leiplaat uit 3-delen moeten bestaan, tevens moet het frame demontabel zijn.)
  9. Wat zijn de voorkomende speelmaten van een biljart: (De meest gangbare speelmaten zijn: 210x105cm, 230x115cm en 285×142,5cm, echter ook tafels met afwijkende afmetingen komen voor. De lengte is altijd 2x de breedte.)
  10. Hoe hoog is een biljart: (De standaard hoogte van een biljart bedraagt tussen de 78 en 80 cm)
  11. Wat zijn de wedstrijdmaten: (De officiële speelmaten zijn 230x115cm en 285×142,5cm. De speelmaat 230 komt het meest voor. De grote maat wordt veelal gebruikt bij het 3-bandenspel en de diverse anker-kaderspelen.)
  12. Wat bedoelt men met speelmaten: (Dit is de maat gemeten tussen de banden op het speelveld. De breedte van de banden is hier buiten beschouwing gelaten.)
  13. Waarom is een biljart verwarmd: (Leisteen is een poreus materiaal en neemt hierdoor vocht op uit zijn omgeving, om dit te voorkomen wordt de leiplaat verwarmt zodat de snelheid van het laken niet wordt beïnvloedt door het vocht uit de leiplaat.)
  14. Waar is het speelveld onder het laken van gemaakt: (Het materiaal voor het speelveld bestaat uit leisteen.)
  15. Hoe dik is een leiplaat: (De standaarddikte voor carambole is 5 cm, vroeger werden zelfs leiplaten van 7 cm gebruikt, tegenwoordig komen ook dikte’s van 4 cm voor.)
  16. Wat weegt een biljart: (Een biljart met speelmaat 230x115cm en een 5-cm dikke lei weegt tussen de 800 en 1000 kg, afhankelijk van de uitvoering.)
  17. Hoelang gaat een biljart mee: (Als een biljart goed wordt onderhouden zal het zeker tientallen jaren meekunnen. Wel moeten de rubbers vervangen worden en regelmatig de lakens vernieuwen.)
  18. Bestaan er tafels voor zowel carambole als pool/snooker: (Er bestaan combibiljarts waarbij de banden verwisseld kunnen worden. Zo kunt u van uw carambole biljart in een mum van tijd een poolbiljart maken. Het blijft echter een compromis aangezien de verschillende spelsoorten op een ander type laken worden gespeeld.)
  19. Mijn biljart bonkt, hoe komt dit: (Als de banden geen optimaal contact met de leiplaat maken zal de energie uit de bal verloren gaan in de band. De band zal deze opgenomen energie omzetten in trilling. Een biljart dat bonkt zal onnodig veel energie afstaan en daardoor trager worden van spel. Dit is veelal het geval bij biljarts met zijmontagebanden. Indien de “neus” van de band vettig is, is een optimaal contact met de band niet mogelijk. De ballen zullen gaan springen en hierdoor een bonkend geluid veroorzaken. Door de lakenbanden te vervangen wordt dit meestal opgelost. Een koud biljart kan ook bonken, dit omdat er veel vocht in het laken van de banden zit en er dus minder goed contact met het bandenrubber is. Als laatste kan ook het laken te los zijn aangebracht op de banden, dit is enkel op te lossen door deze te laten vernieuwen.)
  20. Waarom zitten er witte markeringen/diamonds in de banden: (Om een goed positiespel te kunnen spelen en optimaal gebruik te maken van de tafel zijn de banden voorzien van markeringen. Aan de hand van deze markeringen kunt u uitrekenen waar de bal zal komen als er via de band wordt gespeeld. Met name met 3-banden wordt er veelvuldig gebruik gemaakt van het Diamonds rekensysteem.)
  21. Waarom zitten er soms witte lijnen op het biljartlaken: (De witte lijn zijn aangebracht met behulp van een kaderbak of in de hoeken met een librehoek. Dit heeft te maken met de spelsoort die men wil spelen en hiermee worden verborgen zone’s aangegeven, de zogenaamde kaders met soms ook nog ankers.)
  22. Waarmee worden witte lijnen op het biljartlaken gezet: (De witte lijn zijn aangebracht met behulp van een speciaal wit potlood of onuitwisbare stift.
  23. Hoe meet ik de afstootpunten op: De afstoot punten ook wel acquits genaamd is een rekensom, de boven en onder-acquits liggen op 1/4 van de lengte van het biljart en op de hartlijn. Doe dit altijd eerst met een wit uitwisbaar potlood, en meet van 2 kanten, pas als alles klopt maak je deze permanent met een stift.) Zie Acquits aftekenen

 

Acquitstoot

de Aquitstoot (opstoot)
de Acquitstoot (opstoot)

Speelbal hoog raken met iets rechts tegeneffect, de rode bal voor 3/4 vol raken om deze bij te laten komen. aquitstoot-01a

 

 

 

 

 

 

 

De speelsnelheid, en de aanspeeldikte van bal 2 (de rode) vragen wel enige oefening, er zit een klos in bij verkeerde uitvoering.

Driebanden

3-banden-01Het driebandenspel kan, evenals bij het librespel, zowel op de grote als op de kleine tafel worden gespeeld.

Evenals bij het bandstoten ontbreken bij het driebanden de lijnen op het speelvlak.
Bij het driebanden is een carambole pas geldig nadat de speelbal ten minste drie banden heeft geraakt vóórdat die bal de derde bal raakt. Het mag uiteraard ook driemaal dezelfde band zijn. Het raken van de banden mag dus geschieden op elk moment vóór of na het raken van de tweede bal, mits dat raken maar gebeurt vóór het raken van de derde bal.
Ook hier geldt dus dat het gelijktijdig raken van de band en bal drie in strijd is met de reglementen en dus geen geldige carambole oplevert.

arbitrage-driebanden-01 Lees verder: Driebanden