Het laatste artikel van mijn hand over de techniek van de afstoot lijkt meer vragen op te roepen dan antwoorden te geven. Met name begrippen als ‘lange en kort’ afstoot en ‘doorgaan in de bal’ laten zich niet verenigingen met de stelling dat de werkelijke contacttijd tussen bal en pomerans slecht 1 á 2 duizendste seconde is. Dit is slechts schijn. Wellicht maakt een simpele observatie bij andere sporten het een en ander duidelijker, zoals bij tennis en golf.
Een tennisbal haalt bij de profs gemakkelijk snelheden van 100 km/uur en meer. De aanvangssnelheid van de tennisbal bij het verlaten van het racket is nog belangrijk hoger. Voor een ieder is direct duidelijk dat een mens niet in staat is om aan een tennisracket een snelheid mee ten geven van bijvoorbeeld 150 km/uur. Ook de golfer die bij het afslaan van de pin de bal met meer dan 250 km/uur wegslaat kan deze snelheid onmogelijk uit zijn lichaam persen. Ook hier zijn de contacttijden zo klein en het verschil in massa tussen bal en racket of clubhead bepalend voor de hoge aanvangssnelheid. En ja de golfer is niet in staat ‘lang of kort’ af te slaan. Altijd zal de golfclub na het contact met de bal zijn weg vervolgen. Bij golf heet dit de swing.
Net als de biljarter maakt de golfer zijn afslag altijd af.Net als de biljarter maakt de golfer zijn afslag altijd af.
Heel goed is ook te zien hoe toptennisser Roger Federer zijn slag altijd afmaakt met een doorgaande beweging van zijn racket. Elke tennisspeler doet dit, maar bij Federer lijkt dit meer vloeibaar, werkelijk een lust voor het oog.
In onze sport is dit niet anders, maar wel veel minder zichtbaar, simpel omdat de snelheden veel lager liggen. De biljarter is echt niet in staat om ‘kort of lang’ af te stoten. Altijd zal de keu door zijn massa na contact met de speelbal doorgaan. Dit aanleren van afstoten gebeurt dan ook geheel onbewust en is later nauwelijks beïnvloedbaar. Door heel veel een bepaald stootbeeld te spelen wordt de afstoot wel steeds constanter, waardoor de speler de juiste snelheid (lees energie) geeft, behorende bij dat stootbeeld.
Ook wordt hardnekkig gedacht dat een korte of langere afstoot invloed zou hebben op de loop van de aan te spelen bal. Heeft de speelbal het contact met de pomerans eenmaal verloren dan is slechts de snelheid en de eventuele rotatie (door het geven van effect) van invloed op de botsing met de aan te spelen bal. Meer of minder doorgaan met de keu heeft hierop geen invloed meer, immers het contact met de pomerans is dan allang verbroken. Duizelt het al, geen nood gewoon doorgaan met biljarten. Goed spelen heeft meestal meer te maken met spelinzicht dan met de perfecte afstoot. Ik kom daar later nog graag op terug.
Bron: Biljart Totaal (augustus 2016)
Veel speelplezier, Hans de Jager
h.d.jager@gmail.com
Ik heb behoorlijk wat reacties ontvangen op mijn proza in het maart-nummer van Biljart Totaal over het onderwerp ‘de afstoot‘. Een breed scala aan meningen kwamen voorbij, positieve, maar ook negatieve kritiek. Met de positieve ondersteuning ben ik natuurlijk blij en is het bewijs dat mijn schrijfsels bij veel biljarters goed overkomen.
Negatieve reacties maken me echter nog nog blijer. Je blijft hierdoor scherp en analyseert nogmaals het ontstane gedachtegoed. Weerleggen kan ik het niet altijd om de simpele reden dat ik (nog) niet staat ben aan de hand van filmbeelden te bewijzen wat er werkelijk gebeurt gedurende de zeer korte tijd bij de botsing tussen pomerans en speelbal. De actuele contacttijd ligt naar alle waarschijnlijkheid tussen de één- en tweeduizendste seconde en de speelbal verplaatst zich dan slechts ongeveer twee millimeter tijdens het contact met de pomerans. Lees verder: Techniek van de afstoot deel II
Ondanks dat het heel goed mogelijk is om deze stoot te oefenen, zijn er helaas nog steeds veel spelers die de afstoot missen. Natuurlijk zijn er verschillende manieren om de afstoot te nemen. Onderstaande beschreven manier is aan te bevelen voor iedere libre speler. Indien men de stoot goed uitvoert houdt men een zeer goed bespeelbare situatie over.
Je stoot af op rolhoogte en geeft de bal voor 2/3 rechts effect mee. Bal twee speel je op twee derde vol aan. Hiermee beperk je het klotsrisico. Maak er gerust een vlotte tempostoot van.
Het is de bedoeling dat u de speelbal met een stoot op en neer laat gaan over de lengterichting van de tafel. Als richtpunten hierbij kunt u gebruik maken van de acquits en, indien aanwezig, de diamantjes op de houten rand van de tafel. Na het stoten dient u de keu niet weg te trekken maar te houden in de positie die is ontstaan direct na het spelen. Als u het goed heeft gedaan dan loopt de bal na terugkomst van de korte band aan de overzijde, recht op uw pomerans. Het is bij deze oefening van groot belang dat u elke stoot zorgvuldig voorbereidt.
Zelfs het kleinste beetje effect zorgt ervoor dat het fout gaat. Loopt de bal wel in een recht lijn naar de overkant, maar komt hij niet recht terug dan heeft u de stoot niet juist uitgevoerd. Het is dus zaak dat u de afstoot goed centraal op rolhoogte speelt. Mocht het zo zijn dat de bal wel in een rechte lijn op en neer gaat, maar niet over alle acquits loopt, dan kan het zijn dat de één of meerdere acquits niet op de juiste plaats zijn getekend. Meet dit na en corrigeer indien nodig.
Op verzoek van trouwe lezers ga ik nogmaals in op het fenomeen butage (springende bal). Voor veel spelers blijft dit een gevaar dat altijd op de loer ligt en vaak de reden is van een misser.Lees verder: Butage of afstoot
Iedere biljarter heeft een ‘eigen’ afstoot. Deze komt tot stand doordat de speler met zijn stootarm- en hand de keu tegen de speelbal ‘stoot’ . De snelheid waarmee de keu de bal raakt bepaalt grotendeels de loop van de speelbal. De achterhand, de pols, de onderarm en in mindere mate de bovenarm maken eerst een achterwaartse beweging om daarna de ongeveer 500 gram wegende keu tegen de speelbal (200 gram) voorwaarts te stoten (zie tekening).
Op het eerste gezicht lijkt dit voor alle spelers hetzelfde, maar schijn bedriegt. Sterker nog iedere speler heeft zijn eigen karakteristieke afstoot! Want de combinatie van hand, pols, onderarm genereert een slingerbeweging die zeker niet lineair is en vaak van afstoot tot afstoot zal verschillen. Dit komt het beste tot uiting bij de trekstoot: hoe meer versnelling nog aanwezig is in de afstoot als de pomerans de speelbal treft hoe groter het ’trekeffect’ op de speelbal: Lees verder: Techniek van de afstoot
Deze stiften zijn onuitwisbaar, in tegenstelling tot de witte Bruynzeel potloden. Deze fineliners zijn geschikt zijn voor het onuitwisbaar aftekenen van kaderlijnen en afstootpunten, dus voor een permanente belijning van aquits, verboden zone’s, libre hoeken, kaderlijnen en ankers met de kaderbak.
Bruynzeel maakt witte potloden welke perfect geschikt zijn voor het aftekenen van kaderlijnen en afstootpunten. Deze zijn uitwisbaar, en moeten na enkele keren stofzuigen worden opgehaald. Er zijn ook onuitwisbare witte markeerstiften (fineliners) voor een permanente belijning van aquits, verboden zone’s, libre hoeken, kaderlijnen en ankers met de kaderbak.
Het driebandenspel kan, evenals bij het librespel, zowel op de grote als op de kleine tafel worden gespeeld.
Evenals bij het bandstoten ontbreken bij het driebanden de lijnen op het speelvlak.
Bij het driebanden is een carambole pas geldig nadat de speelbal ten minste drie banden heeft geraakt vóórdat die bal de derde bal raakt. Het mag uiteraard ook driemaal dezelfde band zijn. Het raken van de banden mag dus geschieden op elk moment vóór of na het raken van de tweede bal, mits dat raken maar gebeurt vóór het raken van de derde bal.
Ook hier geldt dus dat het gelijktijdig raken van de band en bal drie in strijd is met de reglementen en dus geen geldige carambole oplevert.
Ondanks dat het heel goed mogelijk is om deze stoot te oefenen, zijn er helaas nog steeds veel spelers die de afstoot missen. Natuurlijk zijn er verschillende manieren om de afstoot te nemen. Onderstaande beschreven manier is aan te bevelen voor iedere libre speler. Indien men de stoot goed uitvoert houdt men een zeer goed bespeelbare situatie over.
Deze stiften zijn onuitwisbaar, in tegenstelling tot de 
Bruynzeel maakt witte potloden welke perfect geschikt zijn voor het aftekenen van kaderlijnen en afstootpunten. Deze zijn uitwisbaar, en moeten na enkele keren stofzuigen worden opgehaald. Er zijn ook onuitwisbare 
Het driebandenspel kan, evenals bij het 